தம்மபதம் - பாகம் 8

'உன்னையே நீ அறிவாய்' என்பார் ஸாக்ரெட்டெஸ், புத்தரும் உன்னைத் தெரிந்துகொள்' என்கிறார். இருவரையுமே தவறாகப் புரிந்துகொண்டார்கள். புத்தரோ உள்ளே யாருமில்லையென்பதைத் தெளிவாகவே சொல்லிவிடுகிறார். பார்ப்பது என்ற நிகழ்வு இருக்கிறது. பார்ப்பவர் என்று யாருமில்லை . புரிதல் இருக்கிறது. புரிந்துகொள்பவர் , 'யாருமில்லை. தெரிந்துகொள்வது இருக்கிறது. தெரிந்துகொள்பலர் யாருமில்லை. இதைப் புரிந்துகொள்ள வேண்டும்.
பொருட்சார்ந்த எதார்த்தம் என்ற நிலையில் வேறு எவரும் எதுவும் , இல்லாத வகையில் புத்தரோடு நவீன அறிவியல் ஒருங்கு நிற்கிறது. நாளுக்கு நாள் அறிவியல் புத்தருக்கு அணுக்கமாகிக் கொண்டே வரும் என்பதால் எதிர்காலத்தில் புத்தர் வெகு சிறப்புப் பெறுவார். புத்தருடைய மொழியில் அறிவியல் பேசப் போகிறது. சக்தி இருக்கிறது. ஆனால் , பொருளில்லை என்கிறது. அகவுலகைப் பற்றிப் பேசும்போது புத்தரும், இதையே சொல்கிறார். சக்தி இருக்கிறது. இயக்கம் இருக்கிறது. நிகழ்வுகள் இருக்கின்றன. ஆனால் பொருளேதும் இல்லை, அகங்காரம் இல்லை, 'உன்னைத் தெரிந்து கொள்' என்பது 'நீ இல்லாததைத் தெரிந்து கொள்' என்பதாகும்.